Koningin heeft officieel vierenveertig titels die - om het het voor de toehoorders niet nodeloos langdradig te maken - gewoonlijk worden samengevat door achter slechts 'etc. etc.' te vermelden. Zoals ze niets meer te vertellen heeft in de Franse stad Orange en geen enkele invloed uitoefent op het Duitse stadje Nassau, zo hebben ook de overige titels slechts een titulaire betekenis.

Ooit erfde een zoon uit het Duitse gravenhuis Nassau het prinsdom en sindsdien slibden honderden titels bij het Huis van aan. Sommigen werden weggespoeld in de golfslag der eeuwen, anderen bleven hardnekkig bestaan. Zoals de titel 'graaf van Buren', die in de 16de eeuw aan de titels van de prinsen van Oranje werd toegevoegd. Koningin en haar opvolgster begaven zich bij voorkeur als 'gravin van Buren' in de anonimiteit. Prins Willem Alexander zet die traditie als 'Willem van Buren' voort. Voor de oorzaak van de relatie met Buren moeten we terug naar de jongen die de tweede werd.

Zoals gebruikelijk in 16de eeuwse hofkringen waren de 11 -jarige prins en de even oude Anna van Egmond zich niet bewust dat er op keizerlijk niveau onderhandeld werd over hun aanstaande huwelijk. Willem van Oranje was schatrijk sinds hem, door de dood van zijn neef, een fortuin ten deel was gevallen. Ook Anna zou als erfdochter van schatrijk worden. Wat was er beter dan deze twee kapitalen en series titels samen te voegen? Toen de huwelijkscontracten werden getekend, kenden ze elkaar nauwelijks. Naar wederzijde genegenheid werd zelfs niet gevraagd. In juli 1551 trouwden zij op Kasteel Buren.

annavaneg

Anna van Egmond gravin van Buren (1533-1558) de eerste vrouw van Willem van Oranje op ca. 22-jarige leeftijd.
Het schilderij is vrijwel zeker een copie naar een verloren gegaan portret, dat van haar schilderde. (Foto: Palazzo Ducale)

Anmna van Egmond gravin van Buren moet een mooie vrouw zijn geweest en haar reputatie ging tot ver over de grenzen. In het Palazzo Ducale te Mantova, waar Ferrante Gonzaga volgens de mode van zijn tijd een schoonhedengalerij liet aanleggen, hangen vier portretten van uitgelezen renaissance - schoonheden die het keizerlijk hof in met hun tegenwoordigheid opluisterden. Anna prinses van Oranje is éen van hen. Haar zwartfluwelen japon laat bijna geen stukje van haar lichaam onverhuld. Of dat nog niet genoeg is werd om haar nauwsluitende, Spaanse kraag een halsdoekje geknoopt dat haar bijna lijkt te wurgen. Daarop rust een zwaar juweel, opgehangen aan een met edelstenen ingezette halsketting.

Ze kijkt ons ontspannen aan. Dat is een hele prestatie gezien het gewicht van haar kleding en juwelen, die de naald van een weegschaal vèr zouden doen uitslaan. Haar zwartfluwelen statiejapon is bestikt met vele tientallen gouden knopen. In haar linkerhand ligt de afhangende lus van een met edelstenen bezette gordel. Op haar hoofd glanzen parels en edelstenen. In haar rechterhand houdt ze een waaier van gele, rode en groene struisvogelveren, waarvan het gouden handvat is bezet met edelstenen. Deze zwaarwichtige hofdracht maakte het haar onmogelijk gewoon te lopen. En dat was precies de bedoeling: de prinses schreed. Ze hield het hoofd rechtop in de hoge, stijve kraag. De hertog van moet in vervoering hebben gekeken naar de enige onbedekte delen van haar lichaam: de opvallend mooie en opvallend naakte handen. Ze zijn op het verloren gegane portret door Anton Mor uit 1555 vol gratie afgebeeld, dat is op deze kopie nog goed te zien. Anna was tweëentwintig jaar toen haar portret geschilderd werd.

Hield van zijn mooie vrouw? Hij was heel zelden thuis. Anna en hij hadden voornamelijk contact via brieven, waarvan er vijfenveertig in het Koninklijk Huisarchief worden bewaard. De prins schreef geen literaire meesterwerken aan zijn 'Petite Tanneque', zoals hij haar noemde. En soms is hij wat slordig. 'Ik zou graag de zevende van deze maand bij u willen zijn om onze trouwdag te gedenken', schrijft hij haar een jaar na de bruiloft. Een blunder want hun huwelijk had op 8 juli plaatsgevonden.

Steeds opnieuw moet hij Anna van zijn liefde verzekeren: 'Nog een woordje, mijn vrouw, aangaande wat u mij in uw laatste brief schrijft, namelijk dat het u verdriet doet dat ik u in zo lang niets van mij liet horen en u zich afvraagt of dit misschien is omdat ik boos op u zou zijn..' In bijna alle volgende brieven is er sprake van excuses, liefdesbetuigingen en vragen als: 'Ik heb momenteel weinig geld, daarom verzoek ik u mij wat toe te zenden.' Zeven huwelijksjaren gingen zo voorbij. In 1558 kreeg een zware longontsteking en stierf. Ze liet de prins achter met twee kinderen, haar bezittingen en een reeks titels. Anna's meeste titels zijn nu nog terug te vinden in het 'etc. etc.' van Koningin zoals: , , , , .
Bij het uitroepen van de Bataafse Republiek in 1795 vervielen al deze bezittingen aan de staat. Maar de vierenveertig titels bleven bestaan als een extra wimpel achter .

 

Copyright Thera Coppens

Verschenen in: NRC Handelsblad dinsdag 31 januari 1995

 OmslagSuzanne


 johanna en margaretha klein  

  OmslagSuzanne   

 OmslagSophie    

 omslaghortense

E OmslagSuzanneHistorisch Toerisme Bureau

* Hofjapon van Prinses Sophie * Bonaparte * Caesar aan de Amstel

 Tromplaan 7A 3742 AA Baarn E. This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Go to top